انجمن علمی جنگلبانی ایران
مجله جنگل ایران
2008-6113
2423-4435
6
2
2014
09
01
بررسی قابلیت دادههای لیدار هوایی در برآورد ارتفاع پایههای درختی پلت و ممرز
127
140
FA
اندازهگیری ارتفاع درختان به روش سنتی در عرصههای جنگلی بهویژه در تودههای ناهمسال، انبوه و چنداشکوبة پهنبرگ دشوار و مستلزم صرف زمانی طولانی است. در تحقیق حاضر از سیستم لیزر اسکنر هوایی برای تولید دادههای لیدار و دادههای سهبعدی دقیق از درختان جنگلی استفاده شد تا قابلیت این دادهها برای برآورد ارتفاع پایههای درختی در یک جنگل پهنبرگ خزری در شصتکلاته گرگان بررسی شود. دادهها در فصل رویش با میانگین تراکم چهار تا پنج نقطه در متر مربع برداشت شد. 100 پایة درختی از دو گونة پلت (<em>Acer velutinum</em>) و ممرز (<em>Carpinus betulus</em>) که در اشکوب چیره واقع شده بودند یا تداخل تاجی با پایههای مجاور نداشتند انتخاب شد. ارتفاع درختان با استفاده از دستگاه اندازهگیری ارتفاع درخت (Vertex IV) اندازهگیری شد و موقعیت مراکز درختان با استفاده از سیستم DGPS و نیز به روش فاصله و آزیموت با استفاده از دوربین توتال استیشن برداشت شد. درختان برداشتشده در زمین، با استفاده از مختصات مرکز و قطر تاج در ابرنقاط لیزر بازیابی شدند و استخراج ارتفاع بهطور مستقیم از ابرنقاط لیزر صورت گرفت. روابط رگرسیونی بین ارتفاع درختان اندازهگیریشده در عرصه و استخراج شده از ابرنقاط دادههای لیزر تحلیل شد، طوریکه ارتفاع درختان پلت و ممرز بهترتیب با ضرایب تبیین 96/0 و 95/0 و میانگین خطای نسبی 4 و 3 درصد برآورد شد. مقدار RMSe (جذر میانگینمربع خطاها) ارتفاع برآوردی گونههای پلت و ممرز، بهترتیب 5/1متر (6 درصد) و 84/1متر (6 درصد) و میانگین اختلاف بین ارتفاع استخراجشده از لیدار و ارتفاع اندازهگیریشده در عرصه 04/1 متر و 53/1- متر بهدست آمد. نتایج این تحقیق آشکار میسازد که، با توجه به مقبولیت دادههای ارتفاعی لیدار، سرعت فراگیرشدن دادهها و سهولت دسترسی آن برای کاربران، استفاده از این دادهها را میتوان برای برآورد ارتفاع درختان گونههای مورد تحقیق در دیگر نقاط جنگلی شمال کشور توصیه کرد.
ارتفاع پایة درختی,پلت,لیزر اسکنر هوایی,ممرز
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_6838.html
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_6838_4868fa5737b7517c0bd3cb15487c4b8c.pdf
انجمن علمی جنگلبانی ایران
مجله جنگل ایران
2008-6113
2423-4435
6
2
2014
09
01
بررسی و تعیین انرژی گرمایی (GDD) مراحل فنولوژی کلیر Capparis decidua (Forssk.) Edgew. در ایران
141
153
FA
بهمنظور بررسی ویژگیهای فنولوژیکی گونة کلیر و نقش عوامل محیطی بر آن، تحقیقات گستردهای در رویشگاههای کلیر انجام پذیرفت. پس از شناسایی محدودة پراکنش و تهیة نقشة گسترش، 12 رویشگاه شاخص انتخاب و در هر رویشگاه، سه پایة میانسال علامتگذاری شد. مراحل فنولوژی (رشد رویشی، گلدهی، تشکیل میوه، رسیدن بذر، دوران کمون و رشد مجدد) در دورههای پانزده روزه اندازهگیری شد. تجزیهوتحلیل آمار هواشناسی و تقویم زمانی فنولوژی در رویشگاههای مختلف نشان میدهند که شدت خشکی، میانگین حرارت و بارندگی در رفتارهای اکولوژیکی کلیر تأثیرگذارند. دوران گلدهی کلیر طولانی است و از ماه اسفند شروع میشود و تا مهر ادامه مییابد بهطوریکه سه فصل از سال طی ماههای اسفند- فروردین، خرداد- تیر و شهریور- مهر، گلها روی کلیر دیده میشوند. گلها طی 90-70 روز به میوه تبدیل میشوند و در اغلب مواقع میتوان همزمان گل و میوه را روی درخت کلیر مشاهده نمود. در رویشگاههای غربی و شمالیتر، دورههای گلدهی محدودتر میشود و کلیر فقط یک تا دو نوبت قادر به گلدهی در طول سال خواهد بود. دورة فنولوژی در تابستان نسبت به پاییز و بهار کوتاهتر است. با وجود متفاوت بودن زمان فنولوژی در فصول مختلف، مقدار انرژی گرمای مورد نیاز (GDD) به نسبت یکسان و متوسط 931 درجهروز رشد برای هر دوره فنولوژی کلیر نیاز است.
اقلیم,صحارا-سندی,فنولوژی,فیزیوگرافی,کلیر
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_6839.html
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_6839_9669ab56415478926de6a4312bdd7900.pdf
انجمن علمی جنگلبانی ایران
مجله جنگل ایران
2008-6113
2423-4435
6
2
2014
09
01
تعیین کارایی تخصیصی- اقتصادی شرکت سهامی جنگل شفارود گیلان با روش تحلیل پوششی دادهها (DEA)
155
165
FA
هدف از این تحقیق، اندازهگیری کارایی تخصیصی- اقتصادی شرکت سهامی جنگل شفارود گیلان با استفاده از روشتحلیل پوششی دادهها است. برای بررسی مذکور، دادهها در طول یک دورة10 ساله (1381 تا 1390)، بهصورت دو ورودی (قیمت تمامشدة محصولات، هزینة کل) و دو خروجی (فروش محصولات جنگلی، درآمد کل) از ترازنامة مالی شرکت جمعآوری شد. با توجه به اهمیت این شرکت در عرضة محصولات چوبی در استان گیلان برای تخمین کارایی آن از مدلهای پیشرفتة هزینه، درآمد و سود کارایی تخصیصی- اقتصادی استفاده شده است. نتایج نشان داد که شرکت مذکور از نظر کارایی تخصیصی- اقتصادی در هر سه مدل هزینه، درآمد و سود در سالهای پنجم (1385)، هفتم (1387) و نهم (1389) کاملاً کارا (100درصد یا نمره 1) بوده است، ولی در سایر سالها بهرهوری چندانی نداشته است. این امر را میتوان با توجه به تمرکز این مدلهای پیشرفته بر تخصیص بهینة نهادهها، بدلیل مدیریت صحیح منابع و استفادة بهینه از آنها دانست.
تحلیل پوششی دادهها,تخصیص بهینه نهاده,شرکت سهامی جنگل شفارود گیلان,کارایی تخصیصی- اقتصادی
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_6840.html
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_6840_699e4a482292f43a54bbe75aa4842b63.pdf
انجمن علمی جنگلبانی ایران
مجله جنگل ایران
2008-6113
2423-4435
6
2
2014
09
01
برآورد پارامترهای اکوهیدرولوژیک تاجپوشش تکدرختان کاج تهران در اقلیم نیمهخشک
167
182
FA
هدف از این پژوهش، برآورد پارامترهای اکوهیدرولوژیک تاجپوشش تکدرختان کاج تهران (<em>Pinus eldarica</em> Medw.)، شامل ظرفیت نگهداری آب تاجپوشش (<em>S</em>) با استفاده از روش Pereira و ضریب تاجبارش مستقیم (<em>p</em>) در پارک جنگلی چیتگر با اقلیم نیمهخشک بود. مقدار بارندگی (<em>GR</em>) در هر رخداد توسط شش جمعآوریکننده در محیط باز نزدیک پنج درخت کاج تهران و تاجبارش (<em>TF</em>) توسط 20 جمعآوریکننده که بهطور تصادفی در زیر تاج هر درخت نصب شده بودند، اندازهگیری شد. بارانربایی (<em>I</em>) از تفاضل مقدار تاجبارش از مقدار باران در هر بارش بهدست آمد. در طول یک سال اندازهگیری (بهمن 1390 تا بهمن 1391)، در مجموع 51 رخداد باران با عمق تجمعی 224 میلیمتر ثبت شد و درصدهای بارانربایی تجمعی و نسبی % (<em>I</em>:<em>GR</em>) بهترتیب 9/35 درصد و 5/47 درصد برآورد شد. میانگین مقدار ظرفیت نگهداری آب تاجپوشش درختان کاج تهران، 77/0 میلیمتر (خطای معیار 08/0 ±) و ضریب تاجبارش مستقیم، 44/0 (خطای معیار 07/0 ±) بهدست آمد. بارانربایی، سهم زیادی از باران را در مناطق خشک و نیمهخشک برای درختان کاج تهران به خود اختصاص میدهد و در محاسبة بیلان آبی جنگلکاریهای این گونه باید به آن توجه شود. برای محاسبة ظرفیت نگهداری آب تاجپوشش که جزء مهمی از بارانربایی است، میتوان از تنها روش موجود (روش Pereira)، در سطح تکدرخت بهره جست.
اقلیم نیمهخشک,بارانربایی,روش Pereira,ظرفیت نگهداری آب تاجپوشش,کاج تهران
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_6841.html
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_6841_47be22697e3e52db5b29aac8e67f6681.pdf
انجمن علمی جنگلبانی ایران
مجله جنگل ایران
2008-6113
2423-4435
6
2
2014
09
01
شناسایی عوامل مورفولوژیکی مناسب برای ارزیابی کیفیت نهالهای بلندمازو (Quercus castaneifolia) در نهالستان پیلمبرا
183
191
FA
شناسایی بهترین ویژگیهای نهال برای ارزیابی کیفیت آن، در موفقیت پروژههای جنگلکاری و احیا اهمیت دارد. در این پژوهش از برخی خصوصیات مورفولوژیکی برای ارزیابی کیفیت نهالهای بلندمازو استفاده شد. بدین منظور در اوایل اسفند، نمونهبرداری نهالها از بستر خزانة نهالستان بهروش تصادفی- سیستماتیک اجرا شد. پس از اندازهگیری عوامل مورفولوژیکی مورد نظر، تجزیهوتحلیل دادهها انجام گرفت. نتایج نشان داد که قطر یقه، بیشترین ارتباط را با دیگر ویژگیهای مورفولوژیکی دارد. عاملهای حجم ریشه، تعداد ریشههای فرعی، ارتفاع و طول ریشه به دلیل ارتباط کمترشان با دیگر عوامل بهترتیب در درجات بعدی اهمیت قرار دارند. بنابراین بر اساس تحقیق حاضر، قطر یقه بهترین ویژگی برای ارزیابی کیفیت نهالهای این گونه در نهالستان است که بدین منظور پیشنهاد میشود.
کیفیت نهال,بلندمازو,نهالستان پیلمبرا,ویژگیهای مورفولوژیکی
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_6842.html
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_6842_9c4bcd798dde79df13de22c8b53590c7.pdf
انجمن علمی جنگلبانی ایران
مجله جنگل ایران
2008-6113
2423-4435
6
2
2014
09
01
اولین گزارش چوب سنگشدة نهاندانگان از پلیوسن شمال شرقی تبریز
193
200
FA
از یک قطعه چوب فسیل با سن پلیوسن پسین، که از منطقهای در شرق تبریز در دسترس قرار گرفت، مقطع نازک در هر سه جهت عرضی، شعاعی و مماسی تهیه شد. مقاطع نازکی که وضعیت حفظشدگی در آنها امکان مطالعه را میسر میکرد، با میکروسکوپ نوری مورد مطالعة تشریحی قرار گرفتند و مشخصات آوندها، اشعههای چوبی، پارانشیم و دیگر عناصر اندازهگیری و ثبت شد. تشریح چوبها ابتدا تا حدامکان با تبعیت از فهرست ویژگیهای میکروسکوپی برای شناسایی چوب پهنبرگان، انجام گرفت، سپس از طریق مقایسه با فهرست چوبهای نهاندانة فسیل دانشگاه کارولینا، تشریح و شناسایی تکمیل شد. ساختمان چوب مورد مطالعه از نهاندانگان دولپهای است که حد دوایر رویشی در آن تقریباً مشخص، پراکنده آوند، بافت زمینه متشکل از فیبرهایی با دیوارة نازک واجد اشعة فراوان و آوندهای اغلب منفرد است و قرابت آن در این بررسی با جنس <em>Fraxinoxylon</em> نشان داده شده است. عدم حفظشدگی مناسب و نیز متغیر بودن خصوصیات کمی و کیفی تشریحی حتی در یک درخت، مطالعه و شناسایی را در این مرحله محدود میکنند.
آناتومی چوب,پلیوسن,تبریز,چوب فسیل,دیرینهشناسی گیاهی
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_6843.html
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_6843_8befca6810fcf33d55aa4f6cebb33dbb.pdf
انجمن علمی جنگلبانی ایران
مجله جنگل ایران
2008-6113
2423-4435
6
2
2014
09
01
بررسی فلوریستیک، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی رویشگاه راش بهرهبردارینشده در منطقة زیلکی گیلان
201
214
FA
منطقة تحت بررسی، به مساحت 170 هکتار، در شمال شهرستان رودبار، در گسترة ارتفاعی 1010 تا 1560 متر بالاتر از سطح دریا قرار دارد. در این منطقه بهعلت نبود شبکة جادهای، بهرهبرداری صورت نمیگیرد. در این تحقیق، شناسایی ترکیب فلوریستیک، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی همه گیاهان منطقه بررسی شد. نتایج حاصل از مطالعات ترکیب رستنیها، وجود 47 گونة گیاهی متعلق به 46 جنس و 37 تیره را نشان میدهد. دولپهایها با 34 گونة غنیترین گروه هستند و پس از آن تکلپهایها با 7 و نهانزادان آوندی با 6 گونه حضور دارند. شکل زیستی اغلب گیاهان منطقه، مربوط به ژئوفیتها (49 درصد) و سپس فانروفیتها (4/23 درصد) است. از نظر کورولوژی، بیشترین سهم مربوط به عناصر اروپا- سیبری (6/42 درصد) و پس از آن چندناحیهای (9/14 درصد)، اروپا- سیبری/ مدیترانهای/ ایرانی- تورانی و اروپا-سیبری/ مدیترانهای (6/10 درصد) است.
جنگل زیلکی,جنگل هیرکانی,راش,شکل زیستی,کورولوژی
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_6844.html
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_6844_c79986b5efbcdb13c6835c0175ef4253.pdf
انجمن علمی جنگلبانی ایران
مجله جنگل ایران
2008-6113
2423-4435
6
2
2014
09
01
معرفی مدل مجموع شاخص تعلقة فی (TPFIM) در تجزیهوتحلیل گروههای اکولوژیک گیاهی
215
232
FA
در تحقیق حاضر نخست با کاربرد شاخص تعلقة فی (<em>Φ</em>)، گونههای معرف گروههای اکولوژیک گیاهی جنگل حفاظتشدة خیبوس تعیینشده و سپس با توسعة مدل مجموع شاخص تعلقه فی بههمراه دو شاخص تمایزی و انحصارگرایی، ارزش گونههای معرف در ارزیابی کیفیت طبقهبندی گروههای مزبور تشریح شد. براساس نتایج شاخص تعلقة فی تعداد 33 گونۀ معرف برای گروههای گیاهی فاقد شمشاد معرفی شد که سهم گونههای چوبی و علفی بهترتیب 7/76 درصد (22 گونه) و 3/33 درصد (11 گونه) بود، این در حالی است که در فهرست گونههای معرف گروههای گیاهی شمشاد (7 گونه) اصلاً گونههای علفی حضور نداشتند. کاربرد آزمون نیکویی برازش مربع کای (25= d<sub>f</sub> و 97/234 =2χ)، ضریب کاپا (789/0=K) و ضریب همبستگی اسپیرمن (935/0=r<sub>s</sub>) در بررسی تطابق گروههای گیاهی حاصل از دو روش عضویتپذیری TPFI و طبقهبندی TWINSPAN نشان داد نتایج این دو روش با احتمال 99 درصد از یکدیگر مستقل نیستند و با یکدیگر انطباق دارند. ارزیابی کیفیت نتایج دو روش TPFIM و TWINSPAN براساس دو شاخص انحصارگرایی و تمایزی نشان میدهد که متوسط مقادیر این دو شاخص در گروههای گیاهی ارائهشده به روش TPFIM (74/88=U و 76/33=Sh) همواره در سطح بالاتری نسبت به گروههای گیاهی ارائهشده از طریق روش TWINSPAN (51/71=U و 98/29=Sh) قرار دارد. بنابراین نتیجهگیری میشود که روش عضویتپذیری TPFIM میتواند بهعنوان روشی کارآمد در بهبود نتایج روش TWINSPAN در طبقهبندی گروههای گیاهی کاربرد داشته باشد.
شاخص فی (Φ),گروههای گیاهی,مدل مجموع ارزش شاخص تعلقة فی (TPFI),.TWINSPAN
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_6845.html
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_6845_10e498ab0fb4fb34d2b2e6cf208e3058.pdf
انجمن علمی جنگلبانی ایران
مجله جنگل ایران
2008-6113
2423-4435
6
2
2014
09
01
راهکارهای بهبود جوانهزنی بذر درختچة پر (Cotinus coggygria Scop.)، گونة بومی جنگلهای ارسباران
233
244
FA
پر (<em>Cotinus coggygria </em>Scop<em>.</em>) یکی از درختچههای بومی ارزشمند و انحصاری جنگلهای ارسباران است که تجدیدحیات طبیعی آن بیشتر بهشکل ریشهجوش است و زادآوری جنسی آن بهسختی انجام میگیرد. با توجه به اهمیت این گونه و همچنین جوانهزنی دشوار بذر آن در وضعیت طبیعی، در این پژوهش سعی شد برای اولین بار در داخل کشور تأثیر تیمارهای مختلف بر جوانهزنی بذر این گونه بررسی و بهترین تیمار معرفی شود. برای شکستن خواب فیزیکی و فیزیولوژیکی بذر بهترتیب از تیمارهای غوطهوری در اسیدسولفوریک 98 درصد طی زمانهای 5 و 50 دقیقه و تیمار سرمادهی در دمای 4 درجة سانتیگراد طی زمانهای 30 و 60 روز استفاده شد. همچنین برای شکستن هر دو نوع خواب بذر، سه تیمار تلفیقی شامل غوطهوری در اسید در مدتهای 5، 20 و 50 دقیقه با سرمادهی در دمای 4 درجة سانتیگراد بهمدت 60 روز بهکار برده شد. قالب آماری طرح بهصورت کاملاً تصادفی و با سه تکرار درنظر گرفته شد که در هر تکرار 30 عدد بذر کاشته شد. نتایج نشان داد که اثر تیمارهای مختلف بر کلیة صفات بررسیشده شامل درصد جوانهزنی، سرعت جوانهزنی و شاخص بنیة بذر در سطح احتمال 1 درصد خطا معنیدار بود. همچنین مقایسة میانگین صفات نشان داد که در بین تیمارهای استفادهشده، بهترین نتایج در تیمار تلفیقی غوطهوری در اسیدسولفوریک 98 درصد بهمدت 20 دقیقه بههمراه تیمار سرمادهی در دمای 4 درجة سانتیگراد بهمدت 60 روز بهدست آمده است. نتایج این پژوهش تأثیر مثبت تیمارهای استفادهشده را برای شکستن خواب بذر این درختچه اثبات کرد که میتواند در برنامههای احیایی این گونه مورد توجه قرار گیرد.
ارسباران,خواب بذر,درختچة پر,درصد جوانهزنی,سرعت جوانهزنی
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_6846.html
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_6846_288f49c1d4627fcbdf11fd6ac08355cb.pdf
انجمن علمی جنگلبانی ایران
مجله جنگل ایران
2008-6113
2423-4435
6
2
2014
09
01
نگهداری بذر اقاقیا (Robinia pseudoacacia L.) در شرایط فراسرد
245
254
FA
ذخیرهسازی در شرایط فراسرد (196- درجة سانتیگراد) روشی جدید و بسیار کارامد برای نگهداری بلندمدت ژرمپلاسم گونههای گیاهی است. با استفاده از روش فراسرد میتوان بذر، اندامهای رویشی، سلول و دانة گرده گیاهان را برای بلندمدت نگهداری کرد. در شرایط فراسرد، فعالیتهای متابولیکی سلول تقریباً متوقف میشود و طول مدت نگهداری بهطور چشمگیری افزایش مییابد. بذر گونة جنگلی اقاقیا<em>Robinia pseudoacacia</em>) ) از پارک جنگلی چیتگر جمعآوری شد. قبل از ورود بذور به نیتروژن مایع با سه پیشتیمار شامل ویتریفیکاسیون با استفاده از PVS2، آبگیری یا Desiccation و گلیسرول 30درصد تیمار و سپس وارد نیتروژن مایع با دمای 196- درجة سانتیگراد شدند. بذرها پس از یک ماه از نیتروژن مایع خارج و در دمای 42+ درجة سانتیگراد به منظور ایجاد شوک حرارتی قرار گرفتند. بذور شستوشو داده شد و در شرایط آزمایشگاه درون پتریدیش و در شرایط گلخانه درون گلدان کشت شدند. در بررسیهای آزمایشگاهی، درصد جوانهزنی، طول ریشهچه، طول ساقهچه، بنیة بذر، سرعت جوانهزنی و نسبت طول ریشه به طول ساقه اندازهگیری و تجزیهوتحلیل آماری شد. جوانه زنی و رشد بذور فراسردی، نشاندهندة مقاومت بذر گونة بررسیشده به شرایط فراسرد است. در آزمایشهای گلخانهای، گیاهانی که از بذور فراسردی تولید شده بودند بهخوبی رشد کردند و در مقایسه با گیاهان شاهد علائم سوء یا غیرطبیعی نشان ندادند. در بین پیشتیمارها، آبگیری بهترین پیشتیمار بود. بنابراین استفاده از روش فراسرد برای ذخیرهسازی بلندمدت بذور این گونة گیاهی امکانپذیر است.
ذخیرهسازی در فراسرد,گلیسرول 30 درصد,محلول ویتریفیکاسیون,نیتروژن مایع,Robinia pseudoacacia
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_6847.html
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_6847_e23ec73537493b81c6ecea0970dc56b1.pdf