الگوی پراکنش مکانی و ساختار مکانی متغیرهای کمی درختان خشکیدۀ بلوط ایرانی در جنگل‌های بیوره استان ایلام

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، تهران،‌ ایران

2 دانشگاه ایلام

3 دانشجوی دکتری جنگل‌داری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران.

چکیده

پدیدۀ خشکیدگی جنگل چند سالی است که در ناحیۀ زاگرسی ایران مشاهده می‌شود و همچنان در حال گسترش است. یکی از کانون‌های اصلی این پدیده، جنگل‌های استان‌ ایلام است. این تحقیق به‌‌منظور بررسی وضعیت درختان خشکیده، الگوی پراکنش مکانی آنها و ساختار مکانی متغیر‌های کمی آنها در استان ایلام انجام گرفت. بدین منظور یک منطقۀ جنگلی آلوده به پدیدۀ خشکیدگی به مساحت 96 هکتار در جنگل‌های منطقة بیوره شهرستان ملکشاهی انتخاب و آماربرداری صددرصد شد. کلیه درختان از نظر نوع گونه، قطر برابرسینه، فرم پرورشی، تعداد جست در شاخه‌زادها و میانگین قطر تاج بررسی و اندازه‌گیری شدند. همچنین مختصات جغرافیایی درختان با خشکیدگی بیش از 50 درصد نیز ثبت شد. بررسی الگوی پراکنش مکانی درختان خشکیده با استفاده از آماره او- رینگ و تحلیل ساختار مکانی متغیر‌های کمی آنها با استفاده از واریوگرام انجام گرفت. نتایج نشان داد که تراکم درختان خشکیده 10 پایه در هکتار است که بیشتر شامل جست‌گروه‌های شاخه‌زاد است و بیشترین درصد فراوانی خشکیدگی در پایه‌های خیلی قطور دیده می‌شود. الگوی پراکنش درختان خشکیده تا شعاع 12 متری خوشه‌ای تعیین شد. به‌عبارت دیگر درختان خشکیده در لکه‌هایی با مساحت حدود 5/4 آر با میانگین فاصلۀ 8/15 متر جمع شده‌اند. بررسی ساختار مکانی متغیر‌های قطر تاج، قطر برابرسینه و تعداد جست درختان و جست‌گروه‌ها نشان داد که شباهتی بین درختان خشک مجاور وجود ندارد؛ به‌عبارت دیگر، این خشکیدگی در تمام مقادیر قطر تاج، قطر برابرسینه و تعداد جست مشاهده می‌شود. نتایج به‌دست‌آمده از نظر الگو و ساختار مکانی درختان خشکیده می‌تواند راهنمایی در راستای مدیریت توده‌های خشکیده و جنگل‌شناسیکاربردی آنها باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Spatial patterns and spatial structure of dried trees in Bioreh Forests, Ilam Province

چکیده [English]

Recently, forest decline has outburst in Zagros forests, west of Iran. Consequently, we aimed considering dried trees and their spatial patterns as well as spatial structure at Bioreh forests in Ilam province, west of Iran. For this purpose, we selected and fully inventoried a 96 ha infected forest. The interested attributes were tree species, diameter at breast height (DBH), crown diameter, origin and number of sprout in coppice trees as well as Cartesian coordinates of dried trees with drying intensity more than 50 percent. For spatial point pattern analysis and spatial structure of interested attributes, O- ring statistics and variogram analysis were used, respectively. Results showed that the density of dried trees was 10 N/ha which more comprised of coppice trees, while high frequency percentage of drying was observed in large diameter classes. The spatial pattern of dried trees was determined as cluster up to 15 m, which implied that dried trees created patches with 4500 m2 surface area. No spatial structure were found for three interested attributes (DBH, crown diameter and number of sprout) which implied that there was no similarity among infected trees. These results can be used as an instruction to manage infected stands based on their spatial characteristics. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Dieback
  • Spatial patterns
  • spatial structure
  • Zagros forests