تعیین و تحلیل مسیرهای سیاستگذاری میان سه متغیر نهاد، جنگل و آب در ناحیۀ رویشی زاگرس (مطالعۀ موردی حوضۀ آبخیز وزگ در استان کهگیلویه و بویراحمد)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

درهم‌تنیدگی و به‌هم‌پیوستگی عناصر اکولوژیک و انسانی در ناحیه رویشی زاگرس و ساختار نهادی دیرینۀ آن، تأکیدی بر لزوم سیاستگذاری و مدیریت جامع منابع طبیعی با محور قرار دادن نهادها در این ناحیه است. طی این پژوهش، به‌منظور تعیین و تحلیل مسیرهای سیاستگذاری میان سه متغیر "نهاد" (متغیر مستقل)، "مدیریت جنگل" (متغیر واسطه) و " آب" (متغیر وابسته) در ناحیۀ رویشی زاگرس، به بررسی ارتباط‌ها میان این سه متغیر و روند تغییرات آنها در دامنۀ زمانی1370 تا 1386 پرداخته شد. برای جمع‌آوری داده‌های مربوط به نهادهای رسمی و غیررسمی دولتی و مردمی مرتبط با منابع آب و جنگل، از روش‌های پیمایشی استفاده شد. تعریف متغیرها و عملیاتی کردن آنها، تدوین پرسشنامه و تعیین روایی و پایایی، جمع‌آوری داده‌ها و تحلیل آماری آنها با استفاده از تحلیل مسیر، گام‌های اصلی این پژوهش بودند. یافته‌ها نشان دادند در این دامنۀ زمانی، روند تغییرمنابع آب و جنگل حوضه رو به تخریب بود. همچنین سیاست‌ها و اقدامات مدیریتی نهادها، دارای بیشترین تأثیر مستقیم و غیرمستقیم بر وضعیت منابع آب و جنگل بوده و نقطۀ شروع سه مسیر سیاستگذاری موجود میان این سه متغیر است. بنابراین باید نهادهای سیاستگذار، به ارتباط میان این سه متغیر و تأثیر تغییرات آنها بر هم توجه کنند و از سیاستگذاری و مدیریت یک‌جانبه و تک‌بعدی منابع آب و جنگل بپرهیزند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Policy-making between institution, forest and water variables by path analysis method (case study; Vezg watershed/ Kohgiloye va Boyerahmad province)