1دانشیار گروه جنگلداری، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری
2بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، سنندج، ایران
تاریخ دریافت: 19 اردیبهشت 1396،
تاریخ بازنگری: 25 مرداد 1396،
تاریخ پذیرش: 07 مهر 1396
چکیده
در سال‌های اخیر سطح وسیعی از جنگل‌های ایلام به پدیدۀ خشکیدگی بلوط مبتلا شده است. هدف از این تحقیق بررسی وضعیت خشکیدگی درختان بلوط در دو دورۀ آماربرداری در جنگل‌های سامان عرفی سراب کارزان (در غرب شهرستان سرابله) در استان ایلام بود. آماربرداری دورۀ اول در سال 1391 انجام گرفت. آماربرداری به روش سیستماتیک- تصادفی با ابعاد شبکۀ آماربرداری 200×150 متر در قطعات نمونۀ 10 آر مستطیل‌شکل با ابعاد 40×25 متر (1000 متر مربع) صورت گرفت و در 120 هکتار 80 قطعه‌نمونه برداشت شد. در هر قطعه‌نمونه قطر برابرسینه و وضعیت خشکیدگی درختان بلوط در پنج کلاسه بررسی شد. خشکیدگی درختان به پنج کلاسه شامل کلاسۀ 1: خشکیدگی خیلی شدید (بیشتر از 75 درصد)؛ کلاسۀ 2: خشکیدگی شدید (بین 50 تا 75 درصد)، کلاسۀ 3: خشکیدگی متوسط (بین 25 تا 50 درصد)؛ کلاسۀ 4: خشکیدگی کم (کمتر از 25 درصد خشکیدگی) و کلاسۀ 5: کاملاً سالم تقسیم شد. آماربرداری دوم در سال 1393 صورت گرفت و قطعات نمونۀ دورۀ اول مجدد آماربرداری شد. از آزمون من‌ویتنی برای مقایسۀ وضعیت خشکیدگی درختان در دو دورۀ آماربرداری استفاده شد. نتایج نشان داد که وضعیت خشکیدگی درختان از سال 1391 به 1393، افزایش یافته و درصد درختان با خشکیدگی شدید از 5/3 درصد (1391) به 2/11 درصد (1393) رسیده است. نتایج آزمون من‌ویتنی نشان داد که تغییرات وضعیت خشکیدگی درختان (کلاسه‌های خشکیدگی) در دو دورۀ آماربرداری (1391 و 1393) در سطح 99 درصد معنی‌دار است. بیشترین درصد خشکیدگی درختان در طبقه‌های قطری 10 و 15سانتی‌متر و بیشترین درصد درختان سالم در طبقه‌های قطری 40 و 50 سانتی‌متری مشاهده شد و مشخص شد که خشکیدگی درختان با قطر برابرسینۀ آنها در ارتباط است. برای مدیریت توده‌های جنگلی دارای پدیدۀ زوال بلوط در استان ایلام، پیشنهاد می‌شود عملیات پرورشی بیشتر در توده‌های با قطر برابرسینۀ 7 تا 20 سانتی‌متر متمرکز شود.
Investigation of Oak decline in diameter classes in Sarab-Kazan forests of Ilam
نویسندگان [English]
Asghar Fallah1؛ M. Haidari2
1Associate Prof., Department of Forestry, Faculty of Natural Resources, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, I. R. Iran
2Research Department of Natural Resources, Kurdistan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Sanandaj, Iran
چکیده [English]
In recent years, a large area of Ilam forests has been affected by oak decline. The purpose of this study was to investigate the oak decline for two inventory periods in Sarab-Kazan forests, west of Sarableh city, Ilam province. The first inventory was done in 2012. Systematic-random sampling with 200×150 meter grid was done in 0.1 ha rectangular sample plots measuring 40 × 25 m (1000 m2) and 80 sample plots were established in 120 hectares. In each sample plot, tree species, DBH, tree health were measured. For this purpose, declining trees were classified into 1: very high (more than 75%), 2: high (50%-75%), 3: medium (25%-50%), 4: low (less than 25%), and 5: healthy. In 2014, the second inventory was carried out in the same sample plots. Mann-Whitney test was used to compare the tree decline in two inventories. The results indicated that tree decline in the very high declining class raised from 3.5% (2012) to 11.2% (2014). There was a significant difference between the first and second inventories according to Mann-Whitney test (P≤0.05). Moreover, the highest decline was observed in class 10 and 15 cm. In contrast, the lowest decline was recorded in 40 and 50 cm. Our findings showed that DBH has a relationship with oak decline. Hence, in order to manage the forest stands with oak decline in Ilam province, it is recommended trees with 7-20 cm DBH were further considered.
کلیدواژه‌ها [English]
Oak decline, Sarab-Kazan, diameter classes, Zagros forest
ابتدای صفحه